Çinli Markalardan Mesaj Var: “Yatırım İçin Çabalıyoruz”

Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen ve 8 Haziran tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan “İthalatta İlave Gümrük Vergisi Uygulamasına İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” kapsamında “Çin Halk Cumhuriyeti menşeli olanlar için yüzde 40 veya minimum 7 bin ABD Doları/adedin yüksek olanı uygulanır” maddesi eklendi. Kararın uygulanmasına ise 28 gün kaldı. Türkiye’de yüksek adetlerde satış yapan Çinli Chery ve MG markalarından açıklamalar geldi. 

Özellikle son bir yıldır Türkiye otomotiv pazarında Çinli markaların sayısı hızla artıyor. Teknolojik yenilikleri barındıran üst segment donanıma sahip modelleri erişilebilir rakamlardan tüketiciye sunan Çinli markaların satış rakamları 2024 yılının ilk beş ayında da hızla yükseldi. Bu artışa rağmen Çinli markaların Türkiye’ye yatırım yapmaması, geçtiğimiz aylarda Çin’den ithalatı yapılan elektrikli araçlara getirilen yüzde 40 ek verginin tüm motor tiplerine uygulanması kararını da beraberinde getirdi. Alınan karar ile cari açığın düşürülmesi ve yerli üretimin pazar payının korunması öncelikli sebepler arasında yer alıyor.

Derneğin çağrısına Bakanlık kararı

Ocak ayında OSD Başkanı Cengiz Eroldu, Türkiye’nin Çin ile olan ihracat- ithalat dengesizliğine vurgu yapmasının yanı sıra Çin’den alınan araçların yüzde 78’inin içten yanmalı olduğunu belirterek, “Yalnızca elektrikli araçlarla Çin ithalatının Türkiye’nin dış ticaret dengesine verdiği hasarı halletmek mümkün olmayacak gibi duruyor. Biz Çinli araçlara otomotiv sanayi olarak karşı değiliz ama gelip yatırım yapmaları lazım. Yani biz de Çinlileri yatırım yapmaya davet ediyoruz ki zaten bakanlığın da bu yönde yaptığı çalışmalar var. Otomotiv sanayi olarak rekabeti olumlu buluyoruz ama yalnızca ithalatla bu pazarın kaybedilmesi doğru bir şey değil” açıklamalarıyla Çinli markaları yatırıma davet etmiş ve Bakanlığın alacağı kararın ilk sinyalini vermişti. OSD Başkanı Cengiz Eroldu’nun talepleri karşılıksız kalmadı ve Çinli markalar özelinde tüm motor tiplerinde ek gümrük vergisi kararı çıktı. Mevcut kararın Çinli markaların Türkiye’ye yatırımlarını nasıl etkileyeceği ve ihracat-ithalat dengesizliğine etkileri hakkında güncel yorumlarını beklemekteyiz.

Türkiye’de yatırım avantaj sağlıyor

Geçtiğimiz hafta Bloomberg HT kanalına otomotiv sektörü hakkında açıklamada bulunan Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, Çinli markaların Türkiye’de üretim yapmaya sıcak baktıklarına ilişkin duyumlar aldıklarını ve ABD’nin Çinli markalara yüzde yüz gümrük vergisi uygulamasına geçtiğini ve Haziran ayı içerisinde Avrupa’da gümrük vergisinde yeni bir kararı olacağını belirtmişti. Bozkurt konuşmasında Çinli markaların Türkiye’nin avantajlarının farkında olduklarını vurgulayarak, “Biz istiyoruz ki Çinli firmalar Avrupa’da bir ülkeyi değil, Türkiye’yi tercih etsinler. Burada çok ciddi bir üretim seviyesi kalitesinde kendini kanıtlamış bir sistem var. Tedarikçiler için ekosistem hazır durumda. Lojistik sistemimiz çok uygun bu işe. Aslında bir Çinli markanın üretim yapması için en uygun yer Türkiye. Burada teşviklerin karşılaştırılması devreye girebiliyor. Avrupa’daki bazı ülkeler bize göre yüksek teşvikler vadedebiliyor. Öte yandan toplam programa ve uzun süreli sürdürülebilirlik programına da bakıyorlar. Ben kişisel olarak çok ümitliyim. Birkaç Çinli markanın üretim için Türkiye’yi tercih edebileceği ile ilgili ümidimi de koruyorum” açıklamasında bulunmuştu. Mevcut ek gümrük vergisi kararıyla ilgili ODMD henüz değerlendirmede bulunmadı.

Tüm bu gelişmeler sonucunda Çinli markaların Türkiye’ye yatırım kararları uzun vadede ülke ekonomisi ve gelişmesine olumlu katkılar sağlayacağı için bizler gelişmeleri yakından takip ediyor olacağız. Ancak tüketici tarafından bakacak olursak; bugün teknolojik donanıma sahip modellere daha ulaşılabilir rakamlarla erişebilen tüketici, aynı modele kısa bir süre içerisinde yüzde 40 daha fazla ödeme yapması gerekecek.

 İlk açıklamalar Chery ve MG’den geldi

8 Haziran tarihinde açıklanan ek madde kapsamında Çin’den ithalatı yapılan elektrikli araçlara getirilen yüzde 40 ek verginin tüm motor tiplerine uygulanması kararı sonrasında markalar sessizliğini korurken Chery ve MG’den ilk açıklama geldi. İki markanın da Türkiye’ye yatırıma sıcak baktıklarını belirten açıklamalar yer alsa da henüz yatırımlarla ilgili net tarih ve detay paylaşılmadı.

“Türkiye’de üretim gerçekleştirebilmek için çaba içerisindeyiz”

Chery Türkiye Başkanı Si Fenghuo’nun açıklaması; “Türkiye, bizim en stratejik pazarlarımızdan bir tanesi ve ayrıca Chery’nin Avrupa stratejisinin de önemli bir parçası. Bu nedenle Chery markası olarak müşterilerimize daha iyi hizmet verebilmek adına Eylül 2022’de tamamen kendi öz sermayemiz ile iştirak şirketimiz olan Chery Türkiye’yi kurduk. Hükümetin vergi düzenlemesi kararına saygı duyuyoruz. Mevcut durumu göz önüne aldığımızda; bir taraftan yapılan değişikliklere uyum sağlamak için çalışırken, diğer taraftan da ilgili Bakanlıklarla beraber Türkiye’de fabrika inşasının ve Türkiye’de üretimin fizibilite analizine yoğun bir şekilde çalışıyoruz. En kısa sürede Türkiye’de üretim gerçekleştirebilmek için çaba içerisindeyiz. Türkiye geneline yayılan yetkili satıcı ağımız ile satış ve servis hizmetlerimizle müşterilerimizin yanındayız ve yanında olmaya devam edeceğiz.”

Öncelik mevcut müşteri ve bayileri desteklemek

Doğan Trend Otomotiv CEO’su Kağan Dağtekin’in açıklaması; “MG Yönetimi, Avrupa’daki gelişimini devam ettirmek üzere Avrupa’da üretim tesisleri kuracaklarını resmen paylaşmışlardı. Biz Doğan Trend olarak, Avrupa’da planlanan tesislerin ilki Türkiye’de olsun diye çalışıyoruz. MG ile geçen hafta niyet mektubu imzalama aşamasına geldik. Ancak net bir şekilde bilinmelidir ki yatırım kararI alınması uzun bir süreçtir ve temennilerin ötesinde kati konuşmak doğru değildir. Sanayi Bakanlığımız da bu yatırım konuda işin içinde ve kendilerinden çok iyi destek alıyoruz. Hatta geçen Aralık ayında Sanayi Bakanımız Sayın Fatih Kacır’ın liderliğinde geniş bir ekiple SAIC-MG merkezinde üst yönetimleri ile projemizi değerlendirmiş ve ülkemizin sanayi kabiliyetlerini -özellikle otomotiv üretimindeki gücümüzü- aktarmıştık.

Umarım çabalarımız karşılık bulur ve üretimi Türkiye olarak kazanırız. Ama her halükârda Avrupa ve/veya Türkiye’de üretim tesisi kurulduğunda MG markalı araçlarımız bugün olduklarından daha rekabetçi fiyatlar ve özelliklerle yoluna devam edecektir. Şimdi ana önceliğimiz elbette üretim çalışmalarını hızlandırmaktır. Ayrıca ⁠MG’den özel destek alarak fiyatları 8 Temmuz ve sonrası için mümkün mertebe dengelemeye çalışacağız ama bu noktada en büyük önceliğimiz ⁠mevcut müşteri ve bayilerimizi bu süreçte eksiksiz hizmetle desteklemek olacaktır.”